در سالهای اخیر، با افزایش ساختوساز و الزام سازمان آتشنشانی برای استفاده از دربهای ضد حریق، بازار این محصولات رشد چشمگیری پیدا کرده است.
اما همزمان با این رشد، دربهای تقلبی و غیراستاندارد هم در بازار زیاد شدهاند؛ دربهایی که شاید از نظر ظاهر مشابه درب اصل باشند، اما در عمل هیچ مقاومتی در برابر آتش ندارند و جان افراد را به خطر میاندازند.
در این مقاله بهطور کامل توضیح میدهیم که چطور درب ضد حریق اصل را از نمونه تقلبی تشخیص دهید، چه گواهیهایی باید داشته باشد، و هنگام خرید به چه نشانههایی باید توجه کنید.
چرا دربهای ضد حریق تقلبی خطرناک هستند؟
درب ضد حریق تقلبی معمولاً بدون انجام هیچگونه تست یا گواهی رسمی ساخته میشود.
این دربها ممکن است فقط ظاهری شبیه درب مقاوم در برابر آتش داشته باشند (مثلاً فولادی و سنگین)، اما در شرایط واقعی آتشسوزی، بهسرعت تغییر شکل داده یا ذوب میشوند.
در چندین حادثه آتشسوزی در ساختمانهای اداری و انبارها دیده شده که به دلیل استفاده از درب تقلبی، دود و شعله در عرض چند دقیقه به طبقات دیگر منتقل شده و باعث تلفات سنگین شده است.
به همین دلیل، تشخیص درب اصل از تقلبی، تنها یک انتخاب اقتصادی نیست؛ بلکه یک انتخاب حیاتی برای حفظ جان انسانهاست.
تفاوت درب ضد حریق اصل با نمونه تقلبی
در جدول زیر تفاوتهای مهم بین درب استاندارد و درب تقلبی را میبینی:
ویژگی | درب ضد حریق اصل | درب ضد حریق تقلبی |
گواهی استاندارد | دارای گواهی تست از مراکز معتبر (EN, UL, ISIRI) | بدون گواهی یا با مدارک جعلی |
مواد داخلی (Core) | پشم سنگ فشرده، ورق نسوز یا آرامسیل | فوم معمولی یا چوب ساده |
نوار دودگیر | نوار نسوز منبسطشونده با برچسب استاندارد | نوار معمولی یا تزئینی |
یراقآلات | مقاوم در برابر حرارت، دارای تاییدیه EN | قفل و لولاهای معمولی بازار |
برچسب محصول | دارای شماره سریال و نام تولیدکننده | بدون شناسه یا برچسب جعلی |
عملکرد در تست حرارتی | مقاومت ۳۰ تا ۱۲۰ دقیقه | تغییر شکل در کمتر از ۱۰ دقیقه |
نشانههای ظاهری درب ضد حریق تقلبی
دربهای تقلبی معمولاً با کمی دقت از ظاهر هم قابل شناساییاند. برخی از نشانهها عبارتاند از:
- نبود برچسب استاندارد یا شماره سریال:
هر درب ضد حریق واقعی باید دارای برچسب فلزی (Fire Rating Label) با مشخصات سازنده، زمان مقاومت و شماره تست باشد. - وزن غیرعادی پایین:
دربهای ضد حریق اصل به دلیل داشتن هسته نسوز و ورق فولادی ضخیم، وزن بالایی دارند (معمولاً بین ۷۰ تا ۱۲۰ کیلوگرم).
اگر درب سبک است، احتمالاً از متریال تقلبی استفاده شده است. - صدای توخالی هنگام ضربه:
درب استاندارد هنگام ضربه، صدای خفه و سنگین تولید میکند، نه صدای طنیندار و توخالی. - نبود نوار دودگیر نسوز:
نوارهایی که فقط برای زیبایی نصب شدهاند یا خاصیت چسبندگی ندارند، نشانه غیر استاندارد بودن درب هستند. - اتصالات ضعیف یا جوشهای ناصاف:
جوشکاری بیکیفیت یا رنگپریدگی اطراف فریم نشاندهنده تولید کارگاهی و غیرحرفهای است.
مدارک و گواهیهای لازم برای درب ضد حریق
هر درب استاندارد باید حداقل یکی از گواهی های را نیز داشته باشد که استاندارد های درب ضد حریق بدین شرح است:
- EN 1634-1: استاندارد اروپایی برای تست مقاومت در برابر آتش
- UL 10C: استاندارد آمریکایی برای عملکرد درب در شرایط آتشسوزی
- ISIRI 12256: استاندارد ملی ایران برای دربهای مقاوم در برابر حریق
- گواهی از آزمایشگاه دارای ISO 17025: تضمین صحت نتایج تست
علاوه بر این، تولیدکننده باید بتواند فایل PDF گواهی تست یا شماره گزارش رسمی از آزمایشگاه را به خریدار ارائه دهد.
نکات حیاتی هنگام خرید درب ضد حریق
- از شرکتهای دارای تأییدیه آتشنشانی خرید کنید.
آتشنشانی تهران، مشهد و اصفهان هر سال فهرستی از تولیدکنندگان مجاز منتشر میکند. - فقط گواهی کتبی را بپذیرید.
هیچوقت به حرف فروشنده اکتفا نکنید. حتماً گواهی آزمایش و مشخصات فنی را درخواست کنید. - برچسب روی درب را بررسی کنید.
برچسب باید شامل نام تولیدکننده، تاریخ تولید، شماره سریال و مدت زمان مقاومت (مثلاً ۶۰ دقیقه) باشد. - از نصب توسط نصاب تاییدشده استفاده کنید.
حتی درب استاندارد هم اگر اشتباه نصب شود، گواهیاش بیاعتبار میشود. - قرارداد خرید شفاف تنظیم کنید.
حتماً در قرارداد ذکر شود که درب باید دارای گواهی رسمی مقاومت در برابر آتش باشد و در صورت جعلی بودن، فروشنده مسئول است.ش
خطرات استفاده از درب ضد حریق تقلبی
استفاده از درب تقلبی نهتنها خطرناک است، بلکه ممکن است موجب رد شدن پروژه توسط آتشنشانی و حتی ابطال پایانکار ساختمان شود.
از نظر قانونی، پیمانکار موظف است از تجهیزات دارای تاییدیه استفاده کند و در غیر این صورت، مسئول خسارت احتمالی خواهد بود.
همچنین در بیمههای ساختمانی، اگر ثابت شود از درب غیراستاندارد استفاده شده، شرکت بیمه از پرداخت خسارت خودداری میکند.
روشهای حرفهای تشخیص درب ضد حریق اصل
- مطالعه مشخصات فنی (Datasheet)
دربهای استاندارد همراه با برگه مشخصات فنی تولید میشوند که شامل جزئیات متریال، ضخامت ورق، نوع هسته و استاندارد تست است. - درخواست مشاهده گواهی آزمایش واقعی
اگر فروشنده فقط عکس برچسب را نشان میدهد، از او بخواهید نسخه PDF یا شماره گزارش رسمی را ارائه دهد. - بازدید از کارگاه یا کارخانه تولیدی
شرکتهای معتبر معمولاً اجازه بازدید از خط تولید را میدهند؛ درحالیکه تولیدکنندگان تقلبی از این کار طفره میروند. - مقایسه قیمتها
اگر قیمت پیشنهادی بیش از حد پایین است، حتماً شک کنید. تولید یک درب ضد حریق واقعی هزینهبر است و قیمت پایین معمولاً به معنای کیفیت پایین است.
جمعبندی
درب ضد حریق تقلبی ممکن است در ظاهر تفاوت زیادی با نوع اصل نداشته باشد، اما در زمان بحران، تفاوت بین نجات جان انسانها و یک فاجعه را رقم میزند.
برای اطمینان از خرید ایمن:
- از فروشنده گواهی رسمی بخواهید،
- برچسب استاندارد را بررسی کنید،
- و در صورت تردید، با سازمان آتشنشانی منطقه تماس بگیرید تا صحت گواهی تأیید شود.
فراموش نکنید، درب ضد حریق استاندارد فقط یک درب نیست؛ دیوار محافظی میان زندگی و خطر است.
سوالات متداول در مورد تشخیص درب ضد حریق از تقلبی
1. آیا همه دربهای سنگین ضد حریق هستند؟
خیر، وزن بالا بهتنهایی نشانه ضد حریق بودن نیست. مهم وجود گواهی معتبر و مواد داخلی نسوز است.
2. آیا میتوان گواهی درب را بهصورت آنلاین بررسی کرد؟
بله، بیشتر شرکتهای معتبر شماره گواهی را در وبسایت خود منتشر کردهاند.
3. درب ضد حریق ارزان یعنی تقلبی؟
نه لزوماً، اما اگر قیمت بسیار پایینتر از میانگین بازار باشد، باید با دقت بررسی شود.
4. در پروژه ساختمانی اگر درب تقلبی نصب شود، چه میشود؟
سازمان آتشنشانی پروژه را تأیید نمیکند و مالک موظف به تعویض دربها با نمونه استاندارد خواهد بود
